مقایسۀ میزان ترسیب کربن در گونۀ‌‌‌‌ گون پنبه‌‌ای (Astragalus gossypinus) و علف باغ (Dactylis glomerata) در مناطق کوهستانی هزارجریب بهشهر

دی ‌‌اکسید کربن عمده‌‌ترین جزء گازهای گلخانه‌‌ای محسوب می‌‌‌شود. به منظور کاهش دی‌‌ اکسید کربن اتمسفری و ایجاد تعادل در محتوای گازهای گلخانه‌‌ای، کربن اتمسفر ‌‌باید جذب و در فرم‌‌های متعدد ترسیب شود‌‌. کربن عنصر اصلی گازهای گلخانه‌‌ای محسوب می‌‌شود که ترسیب آن از طریق فرایند فتوسنتز و زیتودۀ گیاهی، ساده‌‌ترین و ارزان‌‌ترین راهکار ممکن برای کاهش سطح این گاز اتمسفری است. بنابراین، تحقیق حاضر به مقایسۀ ترسیب کربن در گونۀ بوته‌‌ای (Astragalus gossypinus F.) و علفی (Dactylis glomerata L.) در بخشی از مراتع نیمه‌خشک سرد وزوار هزارجریب بهشهر در استان مازندران پرداخته است. پس از تعیین منطقۀ معرف در دو سایت قرق و مرتع تحت چرا، از پوشش گیاهی و خاک به روش تصادفی- سیستماتیک نمونه‌‌برداری صورت گرفت. به این منظور 2 ترانسکت به طول 100 متر به صورت موازی با فاصلۀ 500 متر در هر سایت مستقر و در امتداد هر ترانسکت، بر اساس الگوی پراکنش گیاهان، 20 پلات 1 متر مربعی به طور تصادفی قرار داده شد. در مجموع 40 پایۀ گیاهی و 80 نمونۀ خاک (در دو عمق 0- 15 و 15- 30 سانتی‌متر) برداشت شد. نتایج آماری این بررسی نشان داد که بین ترسیب کربن اندام‌‌های مختلف گونه‌‌های تحت بررسی مرتع قرق با اندام‌‌های نظیر آن‌ها در مرتع تحت چرا تفاوت معنی‌‌داری وجود دارد. ضرایب تبدیل وزن زیتوده به کربن آلی اندام‌‌های برگ، ساقه و ریشه در منطقۀ قرق‌شده نسبت به منطقۀ تحت چرا افزایش یافته که این افزایش در گونۀ‌‌ گون پنبه‌‌ای در اندام ریشه با 12/8 درصد و در گونۀ علف باغ در اندام ساقه با 75/3 درصد بیشترین میزان را داشته است. بررسی کربن ذخیره‌شده در خاک نیز نشان داد که در هر 2 عمق تحت مطالعه، منطقۀ قرق نسبت به منطقۀ تحت چرا، ترسیب کربن بیشتری داشته است. همچنین خاک در مقایسه با بیوماس گیاهی، کربن بیشتری را در خود ذخیره کرده است.